Bữa sáng cho người sỏi thận là bữa ăn quan trọng nhất trong ngày và đóng vai trò quan trọng trong việc cung cấp năng lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Đối với những người mắc sỏi thận, việc chọn lựa thực đơn hợp lý và chăm sóc dinh dưỡng đúng cách trong bữa sáng có thể đóng vai trò quan trọng trong việc giảm nguy cơ tạo sỏi mới và hạn chế tác động tiêu cực lên sức khỏe thận. Hãy cùng chúng tôi tìm hiểu về các công thức để chuẩn bị bữa sáng cho người sỏi thận và những thực đơn khuyên dùng trong bài viết sau đây.
Tìm hiểu về bệnh sỏi thận
Bệnh sỏi thận là một tình trạng lắng cặn muối và khoáng chất trong hệ thống thận và đường tiết niệu. Sỏi thận có thể hình thành khi các chất gây sỏi (như canxi, oxalate, axit uric) tăng lên đáng kể trong nước tiểu, vượt quá khả năng hòa tan của nước tiểu. Khi điều kiện phù hợp, các tinh thể này kết tụ lại và hình thành sỏi thận.
Hiện nay, bệnh sỏi thận rất phổ biến ở các nước nhiệt đới nóng ẩm như Việt Nam, thường hình thành khi nước tiểu bị lắng cặn, khiến các khoáng chất kết dính lại với nhau. Hầu hết các loại sỏi thận đều tự thoát ra ngoài tự nhiên và có thể khiến người bệnh rất đau. Tuy nhiên nếu được điều trị kịp thời sẽ không ra các tổn hại và các biến chứng về sau. Vậy bệnh sỏi thận là gì? Cùng tìm hiểu những thông tin dưới đây.
Nguyên nhân gây ra bệnh sỏi thận
Nguyên nhân gây ra bệnh sỏi thận bao gồm:
Dư lượng muối và khoáng chất
Sự tích tụ quá mức của các chất muối và khoáng chất trong nước tiểu có thể dẫn đến sự hình thành sỏi thận. Điều này có thể xảy ra khi cơ thể không tiết được đủ nước tiểu để pha loãng các chất này hoặc khi lượng chất này trong nước tiểu vượt quá khả năng hòa tan của nước tiểu.
Rối loạn chức năng thận
Các vấn đề liên quan đến chức năng thận như suy thận, tăng áp lực trong thận hoặc tăng sự hấp thụ muối và khoáng chất từ nước tiểu có thể tăng nguy cơ sỏi thận.
Yếu tố di truyền
Sỏi thận cũng có thể do yếu tố di truyền. Nếu có người trong gia đình mắc sỏi thận, nguy cơ mắc bệnh này cũng có thể tăng.
Tiêu chuẩn dinh dưỡng
Chế độ ăn có nhiều canxi, oxalate hoặc axit uric có thể làm tăng nguy cơ sỏi thận. Các thực phẩm giàu oxalate bao gồm rau chân vịt, rau cải xoong, socola và cà phê, trong khi thực phẩm giàu purine như hải sản và thịt đỏ có thể tạo điều kiện cho việc hình thành sỏi axit uric.
Bệnh lý khác
Một số bệnh lý như bệnh quặn thận, bệnh tăng canxi máu, bệnh nhiễm trùng đường tiết niệu hoặc hội chứng rối loạn chuyển hóa có thể tăng nguy cơ mắc sỏi thận.
Các loại sỏi thận thường gặp
Sỏi thận có thể được phân loại theo thành phần chủ yếu. Dưới đây là các loại sỏi thận phổ biến:
Sỏi canxi (Canxi oxalate): Đây là loại sỏi phổ biến nhất, thường được tạo thành từ kết hợp của canxi với oxalate, carbonat hoặc phosphat. Sỏi canxi thường xuất hiện ở nam giới trong độ tuổi từ 20-30 và có khả năng tái phát cao. Thức ăn giàu oxalate, như rau chân vịt, cà phê, socola, có thể góp phần vào sự hình thành sỏi canxi.
Sỏi axit uric: Loại sỏi này xuất hiện do rối loạn chuyển hóa axit uric trong cơ thể. Thường liên quan đến bệnh gout, sỏi axit uric thường gặp ở nam giới.
Sỏi cystin: Đây là loại sỏi xuất hiện ở những người mắc chứng rối loạn chuyển hóa cystin (xystin niệu). Sỏi cystin là do cystin tích tụ trong nước tiểu và tạo thành tinh thể muối.
Sỏi struvite: Loại sỏi này thường gặp ở phụ nữ và phát triển do sự nhiễm khuẩn đường tiết niệu. Sỏi struvite có thể phát triển nhanh chóng và gây tắc đường tiết niệu.
Sỏi phosphat: Sỏi phosphat chủ yếu là sỏi amoni magie photphat, thường được gây ra bởi nhiễm khuẩn proteus đường tiết niệu. Loại sỏi này thường có kích thước lớn.
Triệu chứng bệnh sỏi thận
Triệu chứng của sỏi thận có thể khác nhau tùy theo kích thước, vị trí và cách di chuyển của sỏi. Dưới đây là một số triệu chứng phổ biến của sỏi thận:
- Đau lưng: Đau lưng là một trong những triệu chứng phổ biến nhất của sỏi thận. Đau có thể xuất hiện ở vùng mạn sườn dưới và có thể lan ra phía bụng dưới, mạn sườn và bắp đùi. Đau thường do sự cọ xát giữa sỏi và niệu quản hoặc tắc ứ nước tiểu.
- Đau khi đi tiểu: Sỏi thận di chuyển từ niệu quản tới bàng quang hoặc từ bàng quang tới niệu đạo có thể gây ra đau khi đi tiểu. Đau có thể làm bạn cảm thấy đau buốt hoặc khó chịu khi thực hiện hành vi đi tiểu.
- Tiểu ra máu: Sỏi thận có thể gây tổn thương và cọ xát trên niệu quản và đường tiết niệu, dẫn đến tiểu ra máu. Mức độ tiểu ra máu có thể khác nhau, từ thấy máu trong nước tiểu bằng mắt thường đến phải quan sát dưới kính hiển vi mới nhìn thấy được.
- Tiểu dắt và tiểu són: Sỏi ở niệu quản hoặc bàng quang có thể gây ra cảm giác buồn đi tiểu thường xuyên và cảm giác cần phải tiểu ngay lập tức. Đi tiểu cũng có thể không đủ mạnh và không hoàn toàn thoát hết nước tiểu.
- Buồn nôn và nôn: Sỏi thận có thể gây ra ảnh hưởng đến hệ tiêu hóa, gây ra cảm giác buồn nôn và thậm chí nôn mửa.
- Sốt và ớn lạnh: Khi sỏi thận gây ra nhiễm trùng đường tiết niệu, người bệnh có thể có cảm giác sốt và ớn lạnh.
Các thói quen hàng ngày gây nên bệnh sỏi thận
Lười uống nước
Lượng nước tiêu thụ hàng ngày đóng vai trò quan trọng trong việc duy trì sức khỏe và ngăn ngừa bệnh sỏi thận. Lười uống nước hoặc uống ít nước có thể gây ra tình trạng thiếu nước trong cơ thể và ảnh hưởng đến chức năng của các cơ quan, bao gồm cả thận.
Khi không cung cấp đủ lượng nước cho cơ thể, nước tiểu sẽ có nồng độ cao hơn và ít lưu thông hơn trong hệ tiết niệu. Điều này tạo điều kiện thuận lợi cho sự tăng lên của chất lắng đọng, góp phần hình thành viên sỏi trong thận và đường tiết niệu.
Việc uống đủ nước giúp duy trì sự lưu thông và làm mỏng nước tiểu, giảm khả năng hình thành sỏi. Nước cũng giúp loại bỏ chất thải và chất cặn trong cơ thể thông qua đường tiểu.
Để tránh bị sỏi thận, rất quan trọng để duy trì một lượng nước tiêu thụ hàng ngày đủ để đảm bảo sự lưu thông và phân tán các chất lắng đọng. Điều này có thể đạt được bằng cách uống đủ nước trong suốt ngày, đặc biệt là khi làm việc văn phòng. Có thể đặt một bình nước trên bàn làm việc và nhắc nhở bản thân uống nước thường xuyên.
Ít vận động
Lười vận động có thể gây ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe thận và tạo điều kiện cho sự phát triển của sỏi thận. Đây là một số thông tin cần biết và gợi ý để khắc phục thói quen lười vận động:
- Tăng cường hoạt động thể chất: Hãy cố gắng tích cực tham gia vào các hoạt động vận động như đi bộ, chạy bộ, bơi lội, tham gia lớp thể dục, yoga, hay thậm chí chỉ là các bài tập đơn giản tại chỗ trong thời gian làm việc. Điều này giúp cung cấp đủ động lực cho thận hoạt động tốt hơn và tăng khả năng đào thải chất cặn bã.
- Thay đổi tư thế làm việc: Nếu bạn phải ngồi lâu trên ghế làm việc, hãy cố gắng thay đổi tư thế thường xuyên. Đứng lên và di chuyển trong khoảng thời gian ngắn, hoặc thực hiện các động tác giãn cơ và nghỉ ngơi ngắn để giữ cho cơ thể linh hoạt hơn.
- Đi bộ trong giờ nghỉ trưa: Sử dụng thời gian giải lao để đi dạo xung quanh văn phòng hoặc trong khu vực gần đó. Đi bộ là một hoạt động đơn giản nhưng hiệu quả để đẩy mạnh sự lưu thông máu và tăng cường hoạt động của thận.
- Uống đủ nước: Đảm bảo cung cấp đủ lượng nước hàng ngày là rất quan trọng để duy trì sự hoạt động hiệu quả của thận. Hãy đặt mục tiêu uống ít nhất 8-10 ly nước mỗi ngày, và hạn chế thức uống chứa caffeine và cồn.
- Thực hiện bài tập giãn cơ: Khi bạn ngồi quá lâu, hãy thực hiện những động tác giãn cơ đơn giản để làm mềm và thư giãn cơ thể. Điều này giúp giảm áp lực lên thận và tăng cường sự lưu thông máu.
- Hình thành thói quen vận động: Hãy cố gắng thực hiện các hoạt động vận động thường xuyên và tạo thành thói quen.
Ăn sáng không đều đặn
Việc ăn sáng đều đặn là một yếu tố quan trọng để duy trì sức khỏe thận và giảm nguy cơ phát triển sỏi thận. Dưới đây là một số lợi ích của việc ăn sáng đều đặn:
- Cung cấp năng lượng: Bữa sáng cung cấp năng lượng cho cơ thể sau thời gian nghỉ ngơi qua đêm. Điều này giúp tăng cường hoạt động của thận và hệ tiết niệu.
- Cung cấp dưỡng chất: Bữa sáng đầy đủ và cân đối giúp cung cấp các dưỡng chất cần thiết như vitamin, khoáng chất và chất xơ. Điều này giúp duy trì chức năng thận và hỗ trợ quá trình loại bỏ chất cặn bã từ cơ thể.
- Hỗ trợ quá trình tiêu hóa: Ăn sáng đều đặn giúp kích thích hoạt động tiêu hóa và chuẩn bị dịch tiêu hóa trong túi mật. Điều này giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
- Giảm cảm giác đói suốt ngày: Khi bạn ăn sáng đầy đủ, bạn sẽ cảm thấy no và không cảm thấy đói trong suốt buổi sáng. Điều này giúp bạn tránh việc ăn quá nhiều vào các bữa ăn sau đó, giảm nguy cơ tăng cân và bảo vệ sức khỏe thận.
- Duy trì cân nặng và giảm nguy cơ béo phì: Ăn sáng đều đặn giúp duy trì một lịch trình ăn uống cân đối và giảm nguy cơ tích tụ mỡ thừa. Béo phì có thể tăng nguy cơ phát triển sỏi thận.
Vì vậy, hãy cố gắng tạo thói quen ăn sáng đều đặn và lựa chọn các món ăn giàu chất xơ, vitamin và khoáng chất để hỗ trợ sức khỏe thận và giảm nguy cơ phát triển sỏi thận.
Thường xuyên nhịn tiểu
Thói quen nhịn tiểu có thể tạo điều kiện thuận lợi cho sự hình thành sỏi thận. Khi người ta nhịn tiểu quá lâu, nước tiểu trong thận được lưu giữ và chất lắng cặn có thể kết tinh lại thành sỏi. Đồng thời, việc nhịn tiểu cũng có thể tạo môi trường thuận lợi cho sự phát triển của vi khuẩn trong đường tiết niệu, gây nhiễm trùng và tăng nguy cơ hình thành sỏi.
Ăn uống không hợp lý
Chế độ ăn uống không hợp lý có thể đóng vai trò quan trọng trong sự hình thành sỏi thận. Việc ăn quá nhiều thức ăn giàu muối, protein động vật và chất béo có thể tăng hàm lượng oxalate, canxi và cholesterol trong dịch mật, từ đó góp phần vào sự hình thành sỏi thận.
Những dấu hiệu để nhận biết bệnh sỏi thận từ sớm
Khi viên sỏi thận di chuyển trong thận hoặc đi vào ống niệu quản xuống bàng quang, người bệnh có thể trải qua những triệu chứng sau:
- Đau: Đau quặn thận là triệu chứng phổ biến nhất, gây ra cơn đau dữ dội ở vùng hố thắt lưng dưới xương sườn, sau đó có thể lan ra vùng bụng dưới và háng. Cơn đau thường làm người bệnh không thể ngồi yên và tìm kiếm tư thế thoải mái. Sỏi nhỏ hoặc nằm trong bể thận thường gây đau âm ỉ.
- Đi tiểu ra máu: Sỏi cọ xát có thể gây chảy máu, làm nước tiểu có màu hồng như màu nước rửa thịt, thường không có máu cục.
- Tiểu buốt: Đau rát mỗi khi đi tiểu.
- Tiểu rắt: Tăng tần suất đi tiểu đáng kể, nhưng lượng nước tiểu thường ít.
- Nước tiểu đục, có màu sắc bất thường: Có mủ trắng và mùi khó chịu. Khi có biến chứng nhiễm khuẩn, sỏi đã gây ra nhiễm trùng.
- Các triệu chứng khác: Sốt cao, cảm giác lạnh, buồn nôn, và nôn mửa.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý để tránh bị sỏi thận
Chế độ dinh dưỡng là một yếu tố quan trọng trong việc quản lý và ngăn ngừa sỏi thận. Dưới đây là một số nguyên tắc dinh dưỡng cần lưu ý cho bệnh nhân mắc bệnh sỏi thận:
- Hạn chế ăn muối: Muối có thể góp phần tăng hàm lượng natri trong cơ thể, gây gia tăng áp lực lên thận và làm tăng rủi ro hình thành sỏi. Hạn chế ăn thức ăn chứa nhiều muối như mỳ chính, các loại xúc xích, thức ăn chiên, đồ ăn nhanh và các loại gia vị có chứa muối cao.
- Hạn chế chất đạm và kali: Chất đạm có thể tạo ra các chất chứa nitơ trong cơ thể, góp phần vào quá trình hình thành sỏi thận. Hạn chế ăn thức ăn giàu chất đạm như thịt đỏ, hải sản, đậu, các loại hạt và sữa. Kali cũng cần được hạn chế, vì nồng độ cao kali trong máu có thể gây ra sự biến đổi dịch điện giữa các tế bào, tác động đến sự tạo sỏi thận. Cần hạn chế các nguồn chất kali cao như chuối, cam, bưởi, dứa, khoai lang, cà chua, cà rốt, rau muống, rau ngót.
- Cân bằng dinh dưỡng: Tăng cường ăn rau xanh và trái cây giàu vitamin. Rau xanh và trái cây không chỉ cung cấp các chất dinh dưỡng cần thiết mà còn chứa nhiều chất chống oxy hóa, có thể giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
- Uống đủ nước: Uống đủ nước là yếu tố quan trọng để duy trì sự thông suốt trong hệ thống tiết niệu và giảm nồng độ chất chứa trong nước tiểu. Bạn nên uống nhiều nước trong ngày, đặc biệt là khi thời tiết nóng hoặc sau khi tập thể dục. Nước giúp làm mỏng và pha loãng nước tiểu, giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
Những loại thực phẩm dành cho người sỏi thận
Nước uống
Nước lọc là một lựa chọn tốt để uống hàng ngày, đặc biệt đối với người mắc bệnh sỏi thận. Nước lọc giúp loại bỏ các chất gây tạo thành sỏi và làm cho nước tiểu trở nên loãng hơn, giảm nguy cơ hình thành sỏi.
Việc uống đủ nước rất quan trọng để duy trì sự thông suốt trong hệ thống tiết niệu và giảm nồng độ chất chứa trong nước tiểu. Mức tiêu thụ nước thường được khuyến nghị là khoảng 2-2,5 lít nước mỗi ngày, tuy nhiên, điều này có thể thay đổi tùy thuộc vào tình trạng sức khỏe và lời khuyên của bác sĩ. Việc chia nhỏ lượng nước uống trong ngày và uống thường xuyên cũng là một điều quan trọng.
Công thức tính số nước cần uống hàng ngày (cân nặng x 40) chỉ là một ước lượng và không áp dụng đối với mọi người. Nhu cầu nước cần tùy thuộc vào nhiều yếu tố khác nhau như tình trạng sức khỏe, môi trường, hoạt động hàng ngày và tình trạng sỏi thận. Vì vậy, nếu bạn muốn biết chính xác lượng nước cần uống hàng ngày, tốt nhất là tham khảo ý kiến của bác sĩ hoặc chuyên gia dinh dưỡng.
Kiểm tra màu nước tiểu cũng là một cách để đánh giá mức độ đủ nước uống. Màu nước tiểu trắng hoặc nhạt có nghĩa là bạn đã uống đủ nước, trong khi màu nước tiểu vàng sẫm có thể chỉ ra rằng bạn cần uống thêm nước.
Thực phẩm giàu chất xơ
Thực phẩm giàu chất xơ có vai trò quan trọng trong chế độ ăn uống của người mắc bệnh sỏi thận. Chất xơ giúp tăng cường quá trình tiêu hóa, hỗ trợ hệ tiêu hóa và bài tiết. Ngoài ra, chất xơ còn có khả năng giảm hấp thu oxalate trong ruột, giúp giảm nguy cơ hình thành sỏi thận.
Dưới đây là một số thực phẩm giàu chất xơ mà người mắc bệnh sỏi thận nên bao gồm trong chế độ ăn:
- Cần tây: Cần tây là nguồn chất xơ phong phú và thích hợp cho người mắc sỏi thận. Bạn có thể sử dụng cần tây trong các món trộn salad, nước ép hoặc chế biến thành món ăn khác.
- Bắp cải: Bắp cải cũng là một nguồn chất xơ tuyệt vời. Bạn có thể thưởng thức bắp cải xào, bắp cải trộn salad, hoặc sử dụng trong các món nước canh.
- Rau lưng: Rau lưng như rau cải xoong, rau muống cũng chứa nhiều chất xơ. Bạn có thể sử dụng chúng trong các món xào, canh hoặc trộn salad.
- Bông cải xanh: Bông cải xanh là một loại rau giàu chất xơ và cung cấp nhiều dưỡng chất. Bạn có thể chế biến bông cải xanh thành canh, xào hoặc trộn salad.
Thực phẩm chứa nhiều canxi
Mặc dù có sự liên kết giữa canxi và hình thành sỏi thận do oxalate, nhưng việc hoàn toàn loại bỏ canxi từ chế độ ăn có thể gây mất cân bằng dinh dưỡng và có thể tạo ra các vấn đề khác trong cơ thể. Thực tế là canxi là một chất dinh dưỡng quan trọng và cần thiết cho sự phát triển và duy trì sức khỏe của xương, cũng như nhiều chức năng khác trong cơ thể.
Tuy nhiên, trong trường hợp của người bị sỏi thận, việc kiểm soát lượng canxi được tiêu thụ có thể cần được quản lý. Một cách tốt để làm điều này là chọn các nguồn canxi từ các nguồn thực phẩm khác nhau và kết hợp chúng với một chế độ ăn uống cân bằng và đa dạng.
Dưới đây là một số nguồn canxi phổ biến mà người bị sỏi thận có thể bổ sung trong chế độ ăn:
- Sữa chua: Sữa chua là một nguồn canxi tốt và cũng cung cấp các chất probiotic có lợi cho hệ tiêu hóa. Tuy nhiên, nên chọn các loại sữa chua có ít chất béo và không có thêm đường.
- Phô mai: Một số loại phô mai như phô mai Mozzarella, Ricotta hoặc phô mai cottage có thể cung cấp canxi và protein. Tuy nhiên, hãy kiểm tra mức độ sodium trong các loại phô mai để tránh ảnh hưởng đến sự hình thành sỏi.
- Hạt: Hạt chia, hạt lanh, hạt bí, hạt hướng dương là những nguồn canxi tự nhiên và giàu chất xơ. Chúng có thể được thêm vào các món ăn, nước ép hoặc trộn vào bữa sáng.
- Các loại rau xanh: Một số rau xanh như cải xoong, rau bina, rau chân vịt cũng cung cấp một lượng nhất định canxi. Hãy bao gồm chúng trong chế độ ăn hàng ngày của bạn.
Thực phẩm giàu Vitamin
Thực phẩm giàu vitamin A, vitamin D và vitamin B6 có thể có lợi cho người bị sỏi thận. Dưới đây là một số thực phẩm giàu các loại vitamin này:
- Vitamin A: Các loại rau củ và trái cây có màu vàng, cam như cà rốt, bí đỏ, khoai lang, cà chua, cải bó xôi, mận, vàng đậu, dưa hấu và các loại quả có vỏ màu vàng sẽ cung cấp nhiều vitamin A.
- Vitamin D: Một số nguồn giàu vitamin D bao gồm lòng đỏ trứng gà, cá hồi, cá thu, cá mòi, cá basa, cá trích, nấm mặt trời và các sản phẩm từ sữa chứa vitamin D.
- Vitamin B6: Hạt chia, hạt lanh, hạt hướng dương, hạt bí và các loại hạt khác, cám và gạo nguyên cám, chuối, bơ, khoai tây, bắp cải và thịt gia cầm như gà, vịt đều là những nguồn giàu vitamin B6.
Bổ sung trái cây
Trái cây họ cam như cam, quýt, chanh, bưởi chứa nhiều vitamin C và có thể có lợi cho người bị sỏi thận. Vitamin C có khả năng giảm khả năng hình thành oxalat, một trong những thành phần chủ yếu gây ra sỏi thận. Ngoài ra, vitamin C còn có tác dụng làm giảm lượng cholesterol chuyển hóa thành axit trong dịch mật, giúp hạn chế sự hình thành sỏi.
Bổ sung nước trái cây
- Nước chanh: Chứa chất citrate, có khả năng hòa tan sỏi thận và hạn chế sự hình thành sỏi mới.
- Trà lựu: Chứa chất polyphenol giúp giảm hàm lượng axit trong nước tiểu, làm giảm nguy cơ sỏi thận và hỗ trợ quá trình thải độc.
- Nước ép nho: Chứa chất chống oxy hóa, có khả năng đào thải độc tố trong cơ thể.
- Trà gừng: Có tính kháng khuẩn và chống viêm, giúp bảo vệ hệ tiêu hóa khỏi các vi khuẩn gây viêm và tăng cường sức đề kháng.
- Trà húng quế: Chứa axit axetic, có khả năng phá hủy sỏi thận và hỗ trợ quá trình loại bỏ sỏi.
- Nước cam ép: Chứa chất citrate, có khả năng ngăn chặn sự hình thành sỏi thận và hỗ trợ quá trình điều trị sỏi.
Những thực phẩm nên kiêng cho người sỏi thận
Hạn chế dùng muối và đường
Hạn chế muối và đường trong chế độ ăn uống là rất quan trọng đối với người bị sỏi thận. Dưới đây là một số điểm cần lưu ý:
- Hạn chế đường: Bánh kẹo, đồ ngọt và đồ uống chứa fructose và sucrose cao có thể tăng nguy cơ hình thành sỏi thận và liên quan đến mắc bệnh tiểu đường. Đường cũng có khả năng tăng hàm lượng oxalate trong cơ thể, góp phần vào hình thành sỏi thận. Vì vậy, cần hạn chế tối đa tiêu thụ đường trong chế độ ăn uống.
- Hạn chế muối: Muối là nguyên nhân chính gây ra sỏi thận và tích tụ oxalate. Việc giảm lượng muối trong thức ăn giúp cải thiện hiệu quả điều trị sỏi thận và giảm nguy cơ suy thận. Người bệnh nên ăn ít muối, hạn chế lượng muối tiêu thụ hàng ngày dưới 3g.
Hạn chế đồ uống có ga
- Nước ngọt có ga: Đồ uống có gas, chứa nhiều chất phụ gia và đường, có thể làm tăng lượng oxalate trong nước tiểu và góp phần vào hình thành sỏi thận. Ngoài ra, nước ngọt có ga cũng có khả năng gây mất cân bằng điện giải và tăng nguy cơ tái tạo sỏi thận.
- Cà phê và trà quá đậm: Cà phê và trà đậm có chứa caffeine và các chất chất kích thích khác, có thể làm tăng lượng canxi và oxalate trong nước tiểu. Điều này có thể tạo điều kiện cho sự hình thành và tăng kích thước của sỏi thận.
Hạn chế dùng protein động vật
Thực phẩm có nguồn protein từ thịt bò, thịt lợn, thịt gà, cá và tôm có thể làm tăng lượng acid uric trong nước tiểu, góp phần vào sự hình thành sỏi uric. Để giảm nguy cơ sỏi thận, bạn có thể thay thế một phần protein động từ thực phẩm này bằng protein thực vật. Dưới đây là một số thực phẩm protein thực vật bạn có thể tham khảo:
- Đậu và các loại đậu phụ: Đậu xanh, đậu đen, đậu đỏ, đậu trắng, đậu hà lan.
- Ngũ cốc nguyên hạt: Lúa mạch, lúa mì, lúa hạt, hạt điều, hạt chia, hạt lanh.
- Hạt giống và quả hạch: Hạt bí, hạt chia, hạt lanh, hạt hướng dương.
- Rau hữu cơ: Rau cải xoăn, rau bina, rau chân vịt, rau bó xôi, rau cải ngọt.
Kiêng đồ uống có cồn
Việc uống quá nhiều rượu bia có thể gây tổn thương cho gan và thận. Thận đóng vai trò quan trọng trong quá trình lọc và loại bỏ chất độc ra khỏi cơ thể, vì vậy việc uống nhiều rượu bia có thể làm tăng gánh nặng cho thận và gây hại cho chức năng của chúng.
Có một số hướng dẫn về lượng cồn an toàn mà người ta thường khuyến nghị để bảo vệ gan và thận:
- Lượng tối đa mỗi ngày được khuyến nghị là 25ml rượu 40 độ, tương đương với 88ml rượu 12 độ hoặc 220ml bia 4-5 độ.
- Đối với nam giới, không nên uống quá 2 đơn vị đồ uống chứa cồn mỗi ngày.
- Ngoài ra, cần lưu ý rằng mỗi người có cơ địa và sức khỏe riêng, vì vậy nếu có bất kỳ vấn đề về gan, thận hoặc sức khỏe nghiêm trọng, bạn nên tham khảo ý kiến của bác sĩ để có hướng dẫn cụ thể và phù hợp với trường hợp của mình.
Bữa sáng cho người sỏi thận ăn uống khỏe mạnh
Dưới đây là một số công thức làm bữa sáng cho người sỏi thận, để có một chế độ ăn uống phù hợp, bảo vệ cơ thể được khỏe mạnh:
Yến mạch qua đêm
Yến mạch và sữa chứa chất xơ và canxi hữu ích cho sức khỏe thận. Sữa chua cung cấp probiotics có thể giúp cân bằng hệ vi khuẩn đường ruột và hỗ trợ tiêu hóa. Hạt lanh cung cấp chất xơ và chất béo omega-3, trong khi hạt hồ đào chứa chất xơ và canxi.
Cách thực hiện đơn giản, chỉ cần trộn tất cả các nguyên liệu lại với nhau và để trong tủ lạnh qua đêm để nguyên liệu hấp thụ và hòa quyện với nhau. Bữa ăn sẽ sẵn sàng để dùng vào buổi sáng.
Lưu ý rằng, nếu có bất kỳ nguyên liệu thay thế, hãy chọn những nguyên liệu chứa ít oxalat tương tự như hạt bồ đào và hạt lanh. Điều này giúp giảm tiềm năng hình thành sỏi oxalate trong cơ thể.
Ngũ Cốc Ít Oxalat Với Quả Việt Quất Và Sữa
Ngũ cốc ít oxalate đóng gói sẵn từ các thương hiệu uy tín có thể cung cấp lượng chất xơ và canxi cần thiết cho sức khỏe thận. Quả việt quất cung cấp chất chống oxy hóa và hỗ trợ sức khỏe tim mạch.
Cách thực hiện đơn giản, chỉ cần pha trộn ngũ cốc đóng gói với sữa và quả việt quất. Bạn có thể thêm ít mật ong hoặc gia vị nhẹ nhàng như vani để tăng thêm hương vị.
Công Thức Bánh Kếp Ít Muối Và Trái Cây Ít Oxalat
Nguyên liệu cần có:
- 2 bánh kếp (có thể làm tự nhiên hoặc mua sẵn)
- 1/2 quả chuối (hoặc bất kỳ loại trái cây ít oxalat nào bạn thích, ví dụ như dứa, mận, táo)
Cách thực hiện:
- Bắt đầu bằng việc làm sạch và chuẩn bị trái cây ít oxalat. Lột vỏ và cắt trái cây thành miếng nhỏ hoặc lát mỏng tùy ý.
- Nếu bạn muốn, bạn có thể làm bánh kếp tự nhiên bằng cách kết hợp các nguyên liệu như bột mì, trứng, đường và bơ. Hoặc bạn có thể sử dụng bánh kếp mua sẵn từ cửa hàng.
- Đun nóng một chảo chống dính và nướng bánh kếp cho đến khi chúng trở thành màu vàng và giòn.
- Khi bánh kếp đã nướng xong, bạn có thể để chúng nguội một chút trước khi tiếp tục.
- Khi bánh kếp đã nguội, bạn có thể chia nhỏ trái cây ít oxalat đã chuẩn bị lên mặt bánh kếp.
- Xếp lớp bánh kếp chứa trái cây lên nhau và ăn ngay lập tức.
Bánh kếp ít muối kết hợp với trái cây ít oxalat sẽ tạo ra một bữa sáng nhẹ nhàng, bổ dưỡng và hợp lý cho người bị sỏi thận. Bạn có thể tùy chọn loại trái cây yêu thích của mình để thêm hương vị và chất dinh dưỡng cho bữa ăn.
Bánh mì nướng bơ
Nguyên liệu cần có:
- 1 lát bánh mì trắng hoặc bánh mì lúa mì nguyên cám (lưu ý bánh mì lúa mì nguyên cám có nhiều oxalat hơn)
- ¼ quả bơ
- Mật ong
- 2 thìa hạt hồ trăn (hoặc các loại hạt ít oxalat khác tùy thích)
Cách thực hiện:
- Bắt đầu bằng việc nghiền nhỏ ¼ quả bơ để tạo thành một lớp kem bơ mềm.
- Lấy một lát bánh mì trắng hoặc bánh mì lúa mì nguyên cám và phết lớp kem bơ lên mặt bánh mì.
- Tiếp theo, bạn có thể thêm mật ong lên trên bánh mì để tăng thêm độ ngọt và hương vị.
- Nếu muốn, bạn có thể rắ sprinkle 2 thìa hạt hồ trăn hoặc các loại hạt ít oxalat khác lên mặt bánh mì để tạo thêm độ giòn và hương vị đặc biệt.
- Đặt bánh mì lên vỉ nướng và nướng trong lò nướng được gia nhiệt trước đến khi bánh mì chín và màu vàng hấp dẫn.
Bánh mì nướng bơ là một món ăn sáng đơn giản và ngon miệng. Trong khẩu phần này, ¼ quả bơ có chứa một lượng oxalat nhỏ nằm trong mức an toàn. Tuy nhiên, nếu bạn quan tâm đến lượng oxalat, hãy chọn bánh mì trắng thay vì bánh mì lúa mì nguyên cám.
Sữa Chua Trái Cây Và Granola
Nguyên liệu cần có:
- 3/4 cốc sữa chua ít béo hoặc không béo
- 1/2 cốc trái cây như dâu tây, quả việt quất, dứa tươi, đào, lê, nho, xoài hoặc chuối (chọn những loại trái cây ít oxalat)
- Một ít granola ít đường và không có hạt giàu oxalat như hạnh nhân
Cách thực hiện:
- Trong một bát, trộn sữa chua và trái cây lại với nhau. Bạn có thể nghiền nhuyễn hoặc để trái cây có cảm giác tự nhiên hơn.
- Thêm một ít granola lên mặt. Đảm bảo chọn loại granola ít đường và không chứa hạt giàu oxalat như hạnh nhân.
- Khi đã hoàn thành, bạn có thể thưởng thức bữa sáng sữa chua trái cây và granola ít oxalat của mình.
Lưu ý rằng công thức này sử dụng sữa chua ít béo hoặc không béo và ít đường để giảm lượng oxalat và đường tiêu thụ. Thêm vào đó, việc chọn các loại trái cây ít oxalat và granola ít đường và không có hạt giàu oxalat cũng giúp làm giảm lượng oxalat trong bữa sáng.
Bài viết trên COCOMED đã cung cấp một số kiến thức và gợi ý về căn bệnh sỏi thận cũng như công thức bữa sáng ít oxalat cho người bị sỏi thận. Việc tìm hiểu và thực hiện các công thức này có thể giúp cung cấp bữa sáng bổ dưỡng và hợp lý cho người bị sỏi thận.
