Gãy đầu dưới xương quay là một trong những chấn thương xương cổ tay thường gặp nhất, đặc biệt là gãy đầu dưới xương quay trẻ em và người cao tuổi. Xương quay là một trong hai xương của cánh tay và nó nối với xương trụ cột của cổ tay. Trong bài viết này, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin quan trọng về gãy đầu dưới xương quay, bao gồm nguyên nhân, triệu chứng, chẩn đoán và phương pháp điều trị hiệu quả.
Ngoài ra, chúng tôi cũng sẽ giới thiệu cho bạn một số bài tập và phương pháp phòng ngừa để giúp bạn giảm thiểu nguy cơ gãy đầu dưới xương quay, hy vọng chúng tôi có thể cung cấp cho bạn đầy đủ thông tin và kiến thức cần thiết để giúp bạn hiểu rõ hơn về chấn thương này và đưa ra quyết định chẩn đoán và điều trị thích hợp.
Gãy đầu dưới xương quay là gì?
Gãy đầu dưới xương quay là một trong những chấn thương xương thường gặp ở tay, đặc biệt là ở người lớn tuổi và người trẻ tuổi thường xuyên tham gia các hoạt động thể thao hoặc công việc đòi hỏi sử dụng tay nhiều.
Chấn thương này thường xảy ra khi người bị thương té ngã hoặc tai nạn khác, làm cổ tay bị tác động mạnh. Khi xương quay bị gãy, cổ tay sẽ bị biến dạng, đau đớn và cứng khớp, người bệnh không thể cử động được cổ tay. Sau vài giờ, sẽ xuất hiện các triệu chứng như sưng và bầm tím rõ ràng hơn. Ngoài ra, người bệnh có thể cảm thấy khó chịu khi nắm tay hoặc đưa ngón tay vào khu vực bị đau.
Nguyên nhân gây nên gãy đầu dưới xương quay
Nguyên nhân chính gây gãy đầu dưới xương quay là tác động mạnh vào cổ tay, chẳng hạn như khi ngã và chống tay bằng bàn tay duỗi thẳng quá mức. Tuy nhiên, chấn thương này cũng có thể xảy ra trong những trường hợp khác như:
- Tai nạn giao thông hoặc tai nạn thể thao: Trong các hoạt động này, người chơi hay vận động viên có thể bị tác động mạnh vào cổ tay, dẫn đến chấn thương.
- Điều kiện bệnh lý: Những bệnh lý về xương khớp như loãng xương, viêm khớp, đa khớp thấp, hoặc các vấn đề về xương hóa có thể làm cho xương dễ gãy hơn và dễ bị tổn thương hơn.
- Các hoạt động vật lý trị liệu: Trong một số trường hợp, các phương pháp vật lý trị liệu như kéo, uốn, hoặc đẩy có thể dẫn đến chấn thương.
Vì vậy, để tránh gãy đầu dưới xương quay, người ta nên thực hiện các biện pháp phòng ngừa chấn thương như đeo bảo vệ cổ tay khi chơi thể thao, làm việc đòi hỏi sử dụng tay nhiều, và hạn chế các hoạt động có nguy cơ gây chấn thương cho cổ tay.
Các triệu chứng nhận biết gãy đầu dưới xương quay
Các triệu chứng của gãy đầu dưới xương quay tay phải và gãy đầu dưới xương quay tay trái đều giống nhau như sau:
- Đau cổ tay: Đau có thể từ nhẹ đến nặng và khó chịu.
- Sưng và đau nhức: Cổ tay sưng và có thể bầm tím sau chấn thương.
- Khó khăn trong việc sử dụng cổ tay: Bạn có thể gặp khó khăn trong việc cử động hoặc sử dụng cổ tay bị thương.
- Biến dạng cổ tay: Nếu xương bị gãy một cách nghiêm trọng, cổ tay có thể bị biến dạng hoặc không đồng đều.
- Tiếng kêu kẹp hoặc nứt: Trong một số trường hợp, bạn có thể nghe thấy tiếng kêu kẹp hoặc nứt khi xương gãy.
Nếu bạn gặp bất kỳ triệu chứng nào trên sau khi có chấn thương cổ tay, hãy tìm kiếm sự chăm sóc y tế ngay lập tức để được chẩn đoán và phẫu thuật gãy đầu dưới xương quay sớm nhất có thể.
Biến chứng có thể gặp khi bị gãy đầu dưới xương quay
Tổn thương thần kinh giữa
Tổn thương thần kinh giữa là biến chứng thường gặp nhất khi gãy đầu dưới xương quay không được điều trị kịp thời. Nếu xương quay bị di chuyển quá mức hoặc không được nắn đúng cách, nó có thể gây ra căng thẳng và chèn ép lên các dây thần kinh giữa cột sống cổ, dẫn đến các triệu chứng như đau, tê, khó chịu hoặc suy giảm cảm giác và chức năng của các chi. Do đó, việc điều trị kịp thời và đúng cách rất quan trọng để tránh các biến chứng này.
Rối loạn dinh dưỡng
Rối loạn dinh dưỡng là một hiện tượng rối loạn lưu thông máu cục bộ ở tay hoặc chân, thường xuất hiện sau chấn thương hoặc viêm tấy. Nó được gọi là “rối loạn dinh dưỡng” vì nó liên quan đến sự rối loạn của quá trình cung cấp dinh dưỡng và oxy tới các mô và cơ trong vùng bị ảnh hưởng. Rối loạn dinh dưỡng thường xảy ra do tắc nghẽn hoặc hạn chế lưu thông máu trong các mạch máu nhỏ ở tay hoặc chân. Các triệu chứng của rối loạn dinh dưỡng có thể bao gồm tê, co cứng, đau và sưng.
Tổn thương gân tay
Tổn thương gân là một loại chấn thương thường gặp ở các vận động viên và những người thường xuyên sử dụng tay và ngón tay, nhưng cũng có thể xảy ra trong cuộc sống hàng ngày.
Tổn thương gân có thể bao gồm viêm dính gân, gân bị kéo giãn quá mức, gân bị đứt hoặc gãy. Các ngón tay phải được vận động sớm sau khi gặp chấn thương để hạn chế sự dính gân, giảm phù nề mô mềm và giảm đau. Tuy nhiên, nếu tổn thương quá nặng, có thể cần phải thực hiện phẫu thuật để phục hồi gân.
Một trong những biến chứng thường gặp nhất của tổn thương gân là đứt gân duỗi dài ngón cái. Nguyên nhân của vấn đề này thường liên quan đến thiếu máu nuôi dưỡng cục bộ, khiến cho các gân bị yếu và dễ bị đứt.
Để phòng ngừa tổn thương gân, cần chú ý đến việc sử dụng tay và ngón tay một cách cẩn thận, đặc biệt khi thực hiện các hoạt động đòi hỏi sự chính xác và sức mạnh của tay. Nếu gặp chấn thương, cần chữa trị kịp thời và tuân thủ các chỉ đạo của bác sĩ hoặc chuyên gia về thể thao để đảm bảo phục hồi tốt nhất.
Cal lệch
Cal lệch là một hiện tượng liên quan đến các xương của cổ tay và trụ dưới (cổ tay và xương bán trụ). Cal lệch thường xảy ra khi một hoặc nhiều xương trong khu vực này bị gập góc, ngắn hoặc mất góc nghiêng.
Cal lệch có thể ảnh hưởng đến sự truyền lực qua khớp cổ tay và khớp quay trụ dưới, làm hạn chế khả năng gập và duỗi của cổ tay và gây đau khớp quay cổ tay và bán trật cổ tay. Điều này đặc biệt ảnh hưởng đến những người vận động cổ tay nhiều, chẳng hạn như vận động viên, cử tạ thủ hoặc những người thường xuyên sử dụng tay để làm việc.
Để phòng ngừa và điều trị cal lệch, cần thực hiện các động tác tập luyện thường xuyên để tăng cường sức mạnh và linh hoạt của cổ tay và trụ dưới. Nếu đã xảy ra cal lệch, có thể cần phải thực hiện các biện pháp như đeo đai bảo vệ hoặc phẫu thuật để phục hồi sự ổn định của xương và các khớp liên quan.
Khớp giả
Khớp giả (pseudoarthrosis) là một biến chứng hiếm gặp xảy ra sau khi một xương gãy. Thay vì là sự hàn lại của hai đoạn xương gãy. Nguyên nhân của khớp giả thường liên quan đến bất động không tốt hoặc kéo xa những mảnh xương gãy quá mức trong cố định ngoài. Khi đó, xương không thể hàn lại với nhau và khớp giả hình thành, dẫn đến sự di chuyển không đúng cách và gây đau, hạn chế chức năng của vùng gãy. Để điều trị khớp giả, thường cần phải thực hiện phẫu thuật để loại bỏ khớp giả và thực hiện cố định xương lại bằng các kỹ thuật đặc biệt.
Phương pháp chẩn đoán gãy đầu dưới xương quay
Phương pháp kiểm tra lâm sàng
Để kiểm tra lâm sàng gãy đầu dưới xương quay, bác sĩ có thể thực hiện một số phương pháp sau đây:
- Kiểm tra triệu chứng và tiền sử bệnh: Bác sĩ sẽ hỏi về các triệu chứng của bạn, bao gồm đau đầu, buồn nôn, mất trí nhớ và chóng mặt. Bác sĩ cũng sẽ hỏi về tiền sử bệnh của bạn để xác định các yếu tố nguy cơ có thể gây gãy đầu dưới xương quay.
- Kiểm tra thần kinh: Bác sĩ sẽ kiểm tra trạng thái thần kinh của bạn, bao gồm đánh giá khả năng di chuyển của các cơ và đo lường cường độ của các phản xạ thần kinh.
Chẩn đoán bằng hình ảnh
Các phương pháp chẩn đoán gãy đầu dưới xương quay bằng hình ảnh bao gồm:
- Chụp X-quang: Phương pháp này sử dụng tia X để tạo ra hình ảnh của cổ tay và xương quay. Nó có thể giúp xác định xem có gãy xương quay hay không, vị trí của nó và xác định mức độ nghiêm trọng của gãy xương. Ngoài ra, nó cũng có thể phát hiện các tổn thương khác như dị vị khớp hoặc gãy xương khác.
- Chụp CT: CT sử dụng các tia X để tạo ra hình ảnh 3D của xương quay và cổ tay. Nó cung cấp hình ảnh chi tiết về hình dạng và vị trí của gãy xương quay. CT cũng có thể phát hiện các tổn thương khác như gãy xương khác hoặc tổn thương mô mềm.
- Chụp MRI: Phương pháp này sử dụng sóng từ để tạo ra hình ảnh chi tiết về các mô mềm trong cổ tay, bao gồm cả gân, cơ và dây chằng. MRI có thể xác định tổn thương của các mô mềm và cung cấp thông tin về dị vị khớp, gãy xương khác hoặc gãy xương quay.
Phương pháp điều trị gãy đầu dưới xương quay
Phương pháp bó bột
Bó bột gãy đầu dưới xương quay là một phương pháp cố định xương sau khi xương quay bị gãy. Xương quay là một xương dài nằm giữa xương cánh tay và xương cổ tay, và nó có vai trò quan trọng trong sự vận động của cổ tay.
Khi xương quay bị gãy, bó bột sẽ được sử dụng để cố định xương, giúp cho xương hàn lại với nhau và phục hồi chức năng của khớp. Bó bột thường được làm từ chất liệu như sợi thủy tinh hoặc sợi carbon, và được cuốn quanh vùng xương gãy để tạo thành một khung cố định. Sau khi xương đã hàn lại, bó bột sẽ được loại bỏ.
Tuy nhiên, bó bột chỉ là phương pháp cố định tạm thời và không phải là phương pháp điều trị hoàn chỉnh. Sau khi xương đã hàn lại, cần thực hiện các biện pháp phục hồi chức năng gãy đầu dưới xương quay và tập luyện thể chất để giúp phục hồi chức năng và giảm nguy cơ tái phát của chấn thương.
Phẫu thuật gãy đầu dưới xương quay
Phẫu thuật gãy đầu dưới xương quay là một phương pháp điều trị khi các phương pháp không phẫu thuật đã không đủ hiệu quả để phục hồi chức năng cổ tay sau gãy đầu dưới xương quay. Các trường hợp cần phẫu thuật có thể bao gồm:
- Gãy xương nghiêm trọng: Khi xương bị gãy nghiêm trọng, các phương pháp điều trị không phẫu thuật có thể không đủ để phục hồi chức năng cổ tay.
- Xương bị di chuyển: Khi xương bị di chuyển ra khỏi vị trí ban đầu và không thể giữ ổn định.
- Tổn thương nhiều cấp độ: Khi các mô liên kết, gân, cơ và xương bị tổn thương nhiều cấp độ.
- Không thể giữ bó bột cố định: Khi bệnh nhân không thể giữ bó bột cố định đủ lâu để xương hàn lại.
Vật lý trị liệu
Vật lý trị liệu gãy đầu dưới xương quay là một phương pháp điều trị rất quan trọng trong việc phục hồi chức năng sau khi xương quay bị gãy và được bó bột cố định. Mục đích của vật lý trị liệu là giúp cho bệnh nhân phục hồi chức năng cổ tay, giảm đau và tái tạo các mô liên kết và cơ bắp trong khớp cổ tay.
Một số phương pháp vật lý trị liệu thường được sử dụng để phục hồi chức năng sau gãy đầu dưới xương quay bao gồm:
- Tập luyện thể chất: Bao gồm các bài tập nhẹ nhàng để giảm đau và tái tạo các mô cơ bắp trong khớp cổ tay.
- Điện xung: Sử dụng điện xung để kích thích các cơ bắp và giảm đau.
- Nhiệt độ: Sử dụng nhiệt để giảm đau và tăng sự lưu thông máu.
- Massage: Massage nhẹ nhàng để giảm đau và kích thích tuần hoàn máu.
- Tập luyện chức năng: Sau khi xương đã hàn lại và được gỡ bó bột, bệnh nhân sẽ được hướng dẫn tập luyện các động tác để phục hồi chức năng cổ tay.
Các biện pháp phòng ngừa gãy đầu dưới xương quay
Để giảm nguy cơ gãy đầu dưới xương quay, có một số biện pháp phòng ngừa sau đây:
- Đeo bảo vệ tay khi tham gia các hoạt động thể thao hoặc làm việc tại nhà máy, nhà xưởng, công trường,….
- Thực hiện các bài tập giúp tăng cường sức khỏe và sự linh hoạt của cổ tay, đặc biệt là khi tham gia các hoạt động thể thao có liên quan đến cổ tay.
- Sử dụng các thiết bị hỗ trợ tay, như găng tay hỗ trợ hoặc băng bó cổ tay, để giảm thiểu các chấn thương và căng thẳng liên quan đến cổ tay.
- Điều chỉnh vị trí khi làm việc, đặc biệt là khi sử dụng máy tính hoặc thiết bị di động. Nên sử dụng ghế có đệm và tựa lưng thoải mái và đặt màn hình máy tính ở độ cao phù hợp.
- Tăng cường dinh dưỡng và vitamin D để củng cố xương.
- Tránh các hoạt động có nguy cơ cao gây chấn thương, ví dụ như leo núi, đá bóng, võ thuật, và điều khiển các phương tiện tay lái với tốc độ cao.
Các biện pháp trên không chỉ giúp giảm nguy cơ gãy đầu dưới xương quay mà còn giúp bảo vệ và tăng cường sức khỏe cổ tay và xương khớp.
Trên đây là những thông tin cơ bản về gãy đầu dưới xương quay, một chấn thương có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau. Tuy nhiên, nếu phát hiện sớm và được điều trị kịp thời, người bệnh có thể phục hồi hoàn toàn và tránh được các biến chứng nguy hiểm. Vì vậy, việc nắm rõ các triệu chứng, nguyên nhân và phương pháp điều trị của gãy đầu dưới xương quay là rất quan trọng.
Các biện pháp phòng ngừa cũng cần được chú trọng để giảm thiểu nguy cơ chấn thương đối với các hoạt động hàng ngày và thể thao. Hy vọng thông tin trên sẽ giúp ích cho bạn đọc trong việc hiểu rõ hơn về chấn thương gãy đầu dưới xương quay và cách phòng tránh.
Hi vọng qua bài viết Cocomed ME Center đã cung cấp thêm nhiều thông tin bổ ích và lời khuyên cho bệnh nhân bị gãy đầu dưới xương quay, nếu cần thêm thông tin vui lòng liên hệ với đội ngũ tư vấn của chúng tôi. Cảm ơn mọi người đã đọc bài viết.
