Mất ngủ mãn tính: Khi giấc ngủ trở thành ác mộng

Mất ngủ mãn tính (insomnia) là một rối loạn giấc ngủ phổ biến mà nhiều người gặp phải. Người bị mất ngủ có thể gặp khó khăn khi vào giấc ngủ ban đầu, có thể thức dậy nhiều lần trong đêm, hoặc thức dậy sớm hơn thời gian dự định mà không thể tiếp tục ngủ. Họ cũng có thể trải qua giấc ngủ không sâu, không ngon hoặc khó duy trì giấc ngủ trong suốt đêm.

Mất ngủ mãn tính
Mất ngủ (insomnia) là một rối loạn giấc ngủ phổ biến mà nhiều người gặp phải

 

Mất ngủ mãn tính là gì?

Mất ngủ mãn tính là một tình trạng giấc ngủ kém kéo dài trong thời gian dài, thường là ít nhất 3 đến 6 tháng. Đây là một rối loạn giấc ngủ khá phổ biến và có thể ảnh hưởng đáng kể đến sức khỏe và chất lượng cuộc sống của người bị.

Người bị mất ngủ mãn tính thường gặp khó khăn trong việc đi vào giấc ngủ ban đầu và khó duy trì giấc ngủ suốt đêm. Họ có thể thức giấc sớm hơn dự định mà không thể ngủ lại được, hoặc thức dậy nhiều lần trong đêm. Kết quả là họ thường cảm thấy mệt mỏi, thiếu năng lượng và không thể tập trung trong ngày.

Nguyên nhân của mất ngủ mãn tính có thể là do nhiều yếu tố, bao gồm căng thẳng, lo lắng, môi trường ngủ không tốt, các rối loạn tâm lý như trầm cảm hoặc lo âu, vấn đề y tế như đau lưng, tiểu đường, hoặc tác dụng phụ của một số loại thuốc.

Nguyên nhân dẫn đến mất ngủ mãn tính

Nguyên nhân gây mất ngủ mãn tính là rất đa dạng và có thể do sự kết hợp của nhiều yếu tố. Dưới đây là một số nguyên nhân:

Mất ngủ do bệnh lý

Mất ngủ có thể là một triệu chứng của nhiều bệnh lý khác nhau. Các bệnh lý và tình trạng sức khỏe có thể gây mất ngủ mãn tính bao gồm:

  1. Bệnh xương khớp và cột sống: Các bệnh như đau nhức xương khớp, thoái hóa cột sống, thoái hóa khớp có thể gây đau và bất tiện khi nằm nghỉ, từ đó gây khó ngủ.
  2. Bệnh tim mạch: Một số bệnh tim mạch như cao huyết áp, thiếu máu cơ tim, suy tim có thể gây khó thở, đau tức ngực và làm người bệnh mất ngủ.
  3. Bệnh đường hô hấp: Các bệnh như giãn phế quản, hen phế quản có thể gây ho nhiều và khó thở, gây khó ngủ vào ban đêm.
  4. Bệnh đường tiết niệu: Các bệnh như sỏi tiết niệu, u xơ tuyến tiền liệt, đái tháo đường có thể gây tiểu nhiều lần vào ban đêm, gây gián đoạn giấc ngủ.
  5. Bệnh tâm thần: Rối loạn tâm thần như trầm cảm, lo âu, tức giận có thể làm cho người bị mất ngủ mãn tính nhiều hơn và khó ngủ trở lại hơn người bình thường.
  6. Thay đổi hormone: Đối với phụ nữ, thay đổi hormone trong chu kỳ kinh nguyệt hoặc trong thai kỳ có thể gây thay đổi tâm sinh lý và dẫn đến mất ngủ.

Mất ngủ do ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài

Môi trường bên ngoài có thể góp phần vào tình trạng mất ngủ. Các yếu tố môi trường như không gian sống chật chội, đông người và mất vệ sinh có thể tạo ra điều kiện không thuận lợi cho giấc ngủ. Trong các khu đô thị lớn, tình trạng ô nhiễm tiếng ồn và ánh sáng có thể ảnh hưởng đến giấc ngủ và làm tăng nguy cơ mất ngủ mãn tính.

Mất ngủ mãn tính
Mất ngủ mãn tính có thể do ảnh hưởng từ môi trường bên ngoài

Thói quen ăn quá no hoặc uống nhiều nước trước khi đi ngủ cũng có thể gây khó ngủ và gián đoạn giấc ngủ trong đêm. Các chất kích thích như cafein được sử dụng gần giờ ngủ cũng có thể gây ảnh hưởng đáng kể đến quá trình ngủ, đặc biệt là đối với những người mắc mất ngủ. Việc sử dụng chất kích thích gần giờ ngủ có thể làm tăng tình trạng mất ngủ và làm cho bệnh lý trở nên nghiêm trọng hơn.

Để cải thiện giấc ngủ, quan trọng nhất là tạo môi trường ngủ thoải mái và yên tĩnh. Đảm bảo rằng không gian ngủ thông thoáng, không ồn ào và có đủ ánh sáng tối đa. Đồng thời, tạo ra một thói quen ngủ điều độ, tránh ăn quá no và uống nhiều nước trước khi đi ngủ. Hạn chế sử dụng chất kích thích như cafein hoặc thuốc lá gần giờ ngủ cũng có thể giúp cải thiện giấc ngủ.

Triệu chứng biểu hiện của bệnh mất ngủ mãn tính

Các triệu chứng phổ biến của mất ngủ mãn tính bao gồm:

  1. Khó ngủ: Người mắc mất ngủ mãn tính gặp khó khăn khi cố gắng vào giấc và có thể trằn trọc suốt đêm.
  2. Giấc ngủ không sâu: Ngủ không sâu và dễ bị đánh thức trong suốt đêm. Người bị mất ngủ mãn tính thường không có giấc ngủ sâu và không hưởng thụ được lợi ích của giấc ngủ.
  3. Mệt mỏi: Cảm giác mệt mỏi, không thoải mái sau khi tỉnh dậy, dù đã ngủ một số giờ đủ.
  4. Buồn ngủ ban ngày: Người bị mất ngủ mãn tính thường cảm thấy buồn ngủ và mất tinh alerta vào ban ngày. Điều này có thể gây khó khăn trong công việc, học tập và hoạt động hàng ngày.
  5. Rối loạn tâm lý: Người bị mất ngủ mãn tính thường có tâm trạng bồn chồn, lo âu, suy nghĩ lung tung hoặc trầm cảm. Họ cũng có thể trở nên dễ cáu giận và khó tập trung.
  6. Sự suy giảm trí nhớ và tăng động: Mất ngủ mãn tính có thể gây ra sự suy giảm trí nhớ, khả năng tập trung và sự chú ý. Một số người cũng có thể trở nên bồn chồn và tăng động.
  7. Triệu chứng tâm thần: Một số người bị mất ngủ mãn tính có thể trải qua triệu chứng ảo giác hoặc tưởng tượng trong thời gian dài.

Bị mất ngủ mãn tính có nguy hiểm không?

Mất ngủ mãn tính
Mất ngủ mãn tính ảnh hưởng đến sức khoẻ

Mất ngủ mãn tính có thể gây ra những tác động tiêu cực lên sức khỏe tổng quát và tăng nguy cơ mắc một số bệnh lý, bao gồm:

  1. Thoái hóa tế bào: Mất ngủ mãn tính kéo dài có thể góp phần vào quá trình thoái hóa tế bào, tức là sự mất mát và suy giảm chức năng của các tế bào trong cơ thể. Điều này có thể ảnh hưởng đến các hệ thống và cơ quan, gây ra các vấn đề sức khỏe khác nhau.
  2. Ngộ độc tế bào: Mất ngủ kéo dài có thể gây ra sự xáo trộn trong cơ thể và làm tăng nguy cơ ngộ độc tế bào. Khi cơ thể không được nghỉ ngơi và phục hồi đủ, các chất độc tố và chất cơ học có thể tích tụ và gây hại cho các tế bào.
  3. Bệnh tim mạch và cao huyết áp: Mất ngủ mãn tính đã được liên kết với tăng nguy cơ mắc các bệnh tim mạch và cao huyết áp. Thiếu ngủ và cường độ hoạt động của hệ thống thần kinh tự động có thể ảnh hưởng đến nhịp tim, áp lực máu và sự co bóp của các mạch máu.
  4. Thừa cân, béo phì và tiểu đường: Mất ngủ kéo dài có thể góp phần vào tăng nguy cơ thừa cân, béo phì và phát triển tiểu đường. Các rối loạn giấc ngủ có thể ảnh hưởng đến cân bằng hormone, gây ra sự thay đổi trong quá trình trao đổi chất và điều chỉnh cảm giác no và đói.
  5. Tăng cholesterol và nguy cơ đột quỵ: Mất ngủ kéo dài ở những người gầy có thể làm tăng mức cholesterol trong cơ thể và gia tăng nguy cơ đột quỵ. Giấc ngủ không đủ có thể ảnh hưởng đến quá trình chuyển hóa lipid và gây ra sự tăng cholesterol xấp xỉ và tổn hại mạch máu.

Mất ngủ mãn tính và cách điều trị

Khám nội thần kinh

Khi mất ngủ mãn tính, tìm ra nguyên nhân gây mất ngủ và áp dụng phương pháp điều trị phù hợp là quan trọng để cải thiện giấc ngủ. Điều này thường đòi hỏi sự tư vấn và điều trị từ các chuyên gia chuyên khoa Nội thần kinh.

Các phương pháp điều trị mất ngủ mãn tính có thể bao gồm:

  1. Điều chỉnh lối sống: Bao gồm việc duy trì một thời gian điều độ và đều đặn để đi ngủ và thức dậy, tạo môi trường ngủ thoải mái, giới hạn việc sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, và tạo ra một lịch trình ngủ ổn định.
  2. Kỹ thuật giảm căng thẳng: Bao gồm kỹ thuật thả lỏng cơ thể, yoga, meditate, thực hiện các hoạt động thể dục nhẹ, và áp dụng các kỹ thuật thở và giảm căng thẳng để giúp sự thư giãn trước khi đi ngủ.
  3. Điều chỉnh dinh dưỡng và thức uống: Hạn chế tiêu thụ các chất kích thích như caffein và nicotine, tránh ăn quá no hoặc uống quá nhiều nước trước khi đi ngủ.
  4. Điều chỉnh thuốc: Nếu mất ngủ là tác dụng phụ của một loại thuốc đang sử dụng, bác sĩ có thể điều chỉnh liều lượng hoặc chuyển sang loại thuốc khác có tác động ít gây mất ngủ.
  5. Điều trị bệnh lý cơ bản: Nếu mất ngủ liên quan đến một bệnh lý cơ bản, điều trị bệnh cơ bản sẽ giúp cải thiện giấc ngủ.

Các biện pháp điều trị hỗ trợ

Các liệu pháp tâm lý, thư giãn và thay đổi lối sống có thể hỗ trợ trong điều trị mất ngủ mãn tính. Dưới đây là một số phương pháp và thực phẩm có thể hữu ích:

  1. Liệu pháp tâm lý: Các liệu pháp tâm lý như tư vấn, terapi hành vi kỹ năng ngủ, giảm căng thẳng, và terapi giấc ngủ có thể được áp dụng để giúp người bệnh thay đổi tư duy và thói quen liên quan đến giấc ngủ.
  2. Thư giãn đơn giản: Thực hiện các hoạt động thư giãn như thiền, yoga, tập dưỡng sinh, nghe nhạc nhẹ hoặc đọc sách trước khi đi ngủ có thể giúp thư giãn tâm trí và cơ thể, tạo điều kiện thuận lợi cho giấc ngủ.
  3. Lối sống và nếp sống lành mạnh: Duy trì một lịch trình ngủ đều đặn, tạo một môi trường ngủ yên tĩnh và thoáng đãng, hạn chế sử dụng thiết bị điện tử trước khi đi ngủ, và thực hiện các hoạt động vận động nhẹ nhàng vào buổi sáng hoặc chiều sớm có thể giúp cải thiện giấc ngủ.
  4. Thực phẩm và thảo dược: Một số thực phẩm và thảo dược có tính an thần có thể hỗ trợ giấc ngủ, bao gồm trà hoa cúc, bột yến mạch, thịt gà, mật ong, hoặc các loại thảo dược như Valerian hoặc chamomile. Tuy nhiên, trước khi sử dụng bất kỳ loại thảo dược nào, hãy tham khảo ý kiến ​​của bác sĩ hoặc nhà chuyên môn.

Cách phòng ngừa bệnh mất ngủ mãn tính

Mất ngủ mãn tính
Tránh để những áp lực và lo âu ảnh hưởng tới giấc ngủ

Tránh hoạt động quá mức trước khi đi ngủ

Tập thể dục hay làm việc căng thẳng trước giờ đi ngủ có thể làm tăng năng lượng và làm khó vào giấc ngủ. Hãy dành thời gian để thư giãn và nghỉ ngơi trước khi đi ngủ.

Giảm áp lực và lo âu

Tránh để những áp lực và lo âu ảnh hưởng tới giấc ngủ. Thực hiện các phương pháp thư giãn như yoga, thiền, hoặc các hoạt động giảm stress khác để giúp bạn thư thái trước khi đi ngủ.

Tạo một môi trường ngủ thoáng đãng và yên tĩnh

Đảm bảo phòng ngủ của bạn luôn thông thoáng, mát mẻ và yên tĩnh. Tắt các thiết bị gây ồn như TV, điều hòa không khí hoặc sử dụng tai nghe chống ồn nếu cần thiết.

Hạn chế sử dụng chất kích thích

Tránh uống cà phê, đồ uống có cồn và các chất kích thích khác trước giờ đi ngủ. Chúng có thể làm giảm chất lượng và khả năng vào giấc ngủ.

Duy trì chế độ sinh hoạt và dinh dưỡng lành mạnh

Thiết lập một lịch trình ngủ đều đặn, tạo thói quen đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời gian hàng ngày. Cung cấp cho cơ thể các chất dinh dưỡng cần thiết và tập luyện đều đặn để tăng cường sức khỏe và cải thiện giấc ngủ.

Tránh sử dụng thuốc ngủ

Dù có tác dụng giúp ngủ dễ dàng, thuốc ngủ có thể gây mệt mỏi và tác dụng phụ. Nếu cần sử dụng thuốc ngủ, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ và chỉ sử dụng trong thời gian ngắn và theo hướng dẫn.

Việc tham khảo ý kiến bác sĩ chuyên khoa là rất quan trọng khi bạn gặp vấn đề về mất ngủ mãn tính. Bác sĩ sẽ đưa ra đánh giá và chẩn đoán chính xác tình trạng của bạn, từ đó đề xuất phương pháp điều trị và hỗ trợ phù hợp.

Mất ngủ mãn tính
Thuốc ngủ có thể gây ra tác dụng phụ

Việc trì hoãn việc thăm khám có thể làm tình trạng mất ngủ trở nên tồi tệ hơn và ảnh hưởng xấu đến chất lượng cuộc sống của bạn. Bác sĩ sẽ giúp bạn xác định nguyên nhân gây mất ngủ và đưa ra phác đồ điều trị tối ưu. Đồng thời, họ cũng có thể tư vấn về các phương pháp tự chăm sóc và thay đổi lối sống để hỗ trợ quá trình điều trị.

Nếu bạn gặp vấn đề về mất ngủ mãn tính, hãy liên hệ với bác sĩ để được tư vấn và điều trị đúng cách, nhằm đảm bảo sự an toàn và hiệu quả trong quá trình điều trị.

Trả lời

Email của bạn sẽ không được hiển thị công khai. Các trường bắt buộc được đánh dấu *