Bệnh sốt xuất huyết là một căn bệnh do virus Dengue gây ra thông qua sự truyền nhiễm trung gian. Bệnh thường xảy ra chủ yếu ở trẻ em và có thể gây ra những ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe nếu không được chăm sóc và điều trị đúng cách. Hãy cùng chúng tôi lập một kế hoạch chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết trong bài viết sau đây.
Giới thiệu tổng quan về bệnh sốt xuất huyết
Nguồn gốc bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết là một bệnh lý truyền nhiễm do virus Dengue gây ra. Bệnh này có thể xảy ra quanh năm, nhưng thường thấy nhiều hơn trong các mùa mưa, khi số muỗi truyền bệnh tăng lên.
Sinh lý của bệnh sốt xuất huyết liên quan đến hai yếu tố chính: thất thoát huyết tương và rối loạn đông máu.
- Thất thoát huyết tương: Virus Dengue tấn công mạch máu và làm tăng tính thấm của thành mạch, gây mất nước và protein từ mạch máu vào không gian xung quanh. Kết quả là máu trở nên cô đặc, gây thiếu nước và tăng độ nhớt của máu. Trong những trường hợp nặng, mất nước và cô đặc máu có thể dẫn đến sốc giảm thể tích, khiến cơ thể không cung cấp đủ máu và dẫn đến nguy cơ tử vong.
- Xuất huyết do rối loạn đông máu: Virus Dengue tác động lên hệ thống đông máu của cơ thể, gây rối loạn trong cơ chế đông máu và làm suy yếu khả năng của hệ thống này. Khi đông máu bị rối loạn, có thể xảy ra xuất huyết ở các mạch máu nhỏ, dẫn đến các triệu chứng như bầm tím da, chảy máu chân răng, chảy máu tiểu, hay chảy máu trong ruột.
Triệu chứng của bệnh sốt xuất huyết
Sốt xuất huyết Dengue nặng là mức độ nghiêm trọng nhất của bệnh lý Dengue. Người bệnh ở mức này thường có một trong các triệu chứng sau:
- Thoát huyết tương nặng dẫn đến sốc giảm thể tích: Bệnh nhân có sự mất nước và chất lượng máu nghiêm trọng do xuất huyết trong nhiều cơ quan và mô. Điều này dẫn đến một trạng thái sốc, trong đó huyết áp giảm mạnh, mạch đập nhanh, và có thể có dấu hiệu như da xanh tái, mệt mỏi, buồn nôn, chóng mặt, hoặc thậm chí mất ý thức.
- Ứ dịch ở ổ bụng và khoang màng phổi nhiều: Sốt xuất huyết Dengue nặng có thể gây sự tích tụ lượng lớn chất lỏng trong ổ bụng và khoang màng phổi. Điều này dẫn đến sự khó thở, đau thắt ngực, hoặc khó thở nặng.
- Suy đa cơ quan: Sốt xuất huyết Dengue nặng có thể gây ra suy đa cơ quan, khiến các cơ quan như gan, thận, tim, phổi và não không hoạt động đúng cách. Bệnh nhân có thể trải qua suy hô hấp, suy thận, suy gan, suy tim, rối loạn tiểu đường, hoặc rối loạn tạo máu.
Nếu bệnh nhân có các triệu chứng này, cần đưa ngay vào bệnh viện để điều trị và chăm sóc cấp cứu. Sốt xuất huyết Dengue nặng đòi hỏi quan tâm và theo dõi chặt chẽ, với việc kiểm tra và điều chỉnh mức huyết áp, mạch đập, cung cấp dịch intravenous, và chăm sóc các vấn đề hô hấp, thận, gan, tim, và khác.
Kế hoạch chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết
Các biện pháp chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết cần tuân thủ các hướng dẫn từ các chuyên gia y tế. Dưới đây là một số gợi ý về chăm sóc người bệnh sốt xuất huyết:
Giảm nhiệt cho cơ thể
Sử dụng các biện pháp như chườm khăn mát lên trán, nách, trán, và bẹn để giúp làm giảm nhiệt độ cơ thể. Sử dụng nước ấm hoặc nước lạnh không quá lạnh để tránh gây co mạch. Khăn ấm có thể được sử dụng để lau người.
Không đi tắm
Trong giai đoạn mắc sốt xuất huyết, tránh đi tắm để tránh làm tăng nguy cơ nhiễm trùng hoặc làm tình trạng bệnh trở nên nghiêm trọng hơn. Thay thế bằng việc vệ sinh cá nhân bằng cách lau sạch các vùng cơ thể với khăn ướt.
Không tự truyền dịch tại nhà
Không tự ý truyền dịch tại nhà nếu không có chỉ định từ bác sĩ. Việc tự truyền dịch có thể gây các biến chứng nguy hiểm như phù nề, tràn dịch màng phổi, suy hô hấp. Nếu người bệnh cần cung cấp nước và chất lỏng đầy đủ, họ nên được điều trị tại bệnh viện.
Mặc đồ thoáng mát
Đảm bảo người bệnh mặc những bộ đồ làm từ chất liệu thoáng mát và thấm hút mồ hôi để giảm cảm giác khó chịu và tăng sự thoải mái.
Những lưu ý khi chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà
Khi chăm sóc bệnh nhân sốt xuất huyết tại nhà, cần chú ý theo dõi các tình trạng sốt, xuất huyết và tình trạng tinh thần để nhận biết các biểu hiện bất thường và có thể thực hiện các biện pháp cần thiết. Bên cạnh đó, các lưu ý về chế độ ăn uống cũng rất quan trọng:
Thận trọng khi cho bệnh nhân dùng thuốc hạ sốt
Trước khi dùng thuốc hạ sốt, nếu chưa rõ nguyên nhân dẫn tới sốt, nên thận trọng và không tự ý dùng thuốc. Thay vào đó, có thể thực hiện các biện pháp hạ nhiệt cơ thể như chườm mát, mặc quần áo rộng rãi và nằm ở nơi thoáng mát.
Chế độ ăn uống
Bệnh nhân cần được bổ sung đủ nước và hạn chế một số loại thực phẩm có thể gây khó tiêu và không tốt cho hệ tiêu hóa. Dưới đây là một số lưu ý về chế độ ăn uống:
- Tránh thức ăn màu đỏ hoặc đen, vì chúng có thể làm phân có màu tối và gây nhầm lẫn với triệu chứng xuất huyết tiêu hóa.
- Hạn chế ăn thức ăn nhiều dầu mỡ để tránh gây khó tiêu và đầy bụng.
- Hạn chế ăn trứng và thực phẩm giàu protein, vì chúng có thể làm tăng nhiệt lượng trong cơ thể và khó hạ sốt.
- Tránh ăn đồ cay nóng, vì có thể làm nghiêm trọng hơn tình trạng viêm nhiễm.
- Uống đủ nước, nhưng tránh nước ngọt, nước có gas, rượu bia và cà phê. Các loại đồ uống này có thể suy giảm năng lượng và sức đề kháng của cơ thể.
- Tránh các chất kích thích và đồ uống có cồn, như trà, cà phê, bia rượu. Những chất này có thể tăng huyết áp, giảm tác dụng của thuốc và gây hại cho cơ thể, đặc biệt khi hệ miễn dịch đang phải chống lại virus gây sốt xuất huyết.
Trong việc phòng ngừa sốt xuất huyết, việc chủ động ngăn chặn đường lây truyền là rất quan trọng, đặc biệt khi chưa có vắc-xin phòng ngừa và thuốc điều trị đặc hiệu.
