SƠ CỨU CO GIẬT MẤT Ý THỨC
Ngày nay, co giật không còn là một triệu chứng quá xa lạ với mỗi người dân chúng ta. Theo thống kê của tổ chức Y tế thế giới thì có 5-10% dân số sẽ có ít nhất một cơn co giật trong suốt cuộc đời. Vì thế chúng ta có thể chứng kiến không ít các cơn co giật của những người xung quanh nhưng chắc chắn cảm giác xót xa và thậm chí bối rối khi đối diện với vấn đề đó, nhất là khi xảy ra với chính người thân của mình là điều không thể tránh khỏi. 
Co giật là một biểu hiện hoạt động phóng điện của nhiều tế bào thần kinh ở vỏ não xảy ra một cách đồng thời, thoáng qua và không kiểm soát được.
Một số trường hợp co giật chỉ là triệu chứng xảy ra trong quá trình bệnh lý của một bệnh Thần kinh hoặc một bệnh lý nội khoa nào đó; và không tái lại một khi những bệnh lý này được giải quyết. Động kinh là một rối loạn mạn tính, biểu hiện đặc trưng bởi những cơn co giật lặp đi lặp lại thường là không dự đoán được và không có yếu tố thúc đẩy.
Các dấu hiệu để nhận biết một cơn co giật là gì?
Với mỗi cơn co giật, các dấu hiệu và triệu chứng có thể từ nhẹ đến nặng và khác nhau tùy thuộc vào loại co giật. Các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:
- Sự nhầm lẫn tạm thời.
- Người bệnh đột nhiên nói chậm, khó khăn trong việc phát âm.
- Xuất hiện các động tác giật hoặc bị co quắp lại không kiểm soát được của tay và chân.
- Nặng nề hơn có thể khiến người bệnh mất nhận thức hoặc rối loạn cảm xúc như sợ hãi, lo lắng hoặc ảo giác, thậm chí có thể mất ý thức.
Nguyên nhân gây ra cơn co giật?
Các tế bào thần kinh trong não tạo ra, gửi và nhận các xung điện, cho phép các tế bào thần kinh của não giao tiếp với nhau. Bất cứ điều gì phá vỡ các con đường giao tiếp này có thể dẫn đến một cơn co giật.
Nguyên nhân phổ biến nhất của co giật là động kinh. Nhưng không phải mọi người có cơn co giật đều bị động kinh. Đôi khi co giật xảy ra vì:
- Sốt cao, có thể liên quan đến nhiễm trùng như viêm màng não.
- Thiếu ngủ.
- Natri máu thấp, có thể xảy ra khi người bệnh đang dùng thuốc lợi tiểu.
- Các loại thuốc, chẳng hạn như thuốc giảm đau, thuốc chống trầm cảm hoặc liệu pháp cai thuốc lá.
- Xuất huyết não, u não.
- Bị đánh.
- Thuốc có tính chất gây nghiện chẳng hạn như amphetamine hoặc cocaine.
- Lạm dụng rượu, trong thời gian cai nghiện rượu hoặc ngộ độc rượu.
Cách sơ cứu khi bị co giật: 
- Nên làm
- Bạn ráng giữ bình tĩnh, không manh động xoắn xít la lối om sòm, sẽ làm rối tình hình hơn
- Yêu cầu người xung quanh giữ bình tĩnh, và lùi ra xa
- Nhẹ nhàng đỡ người đang bị co giật nằm xuống một mặt phẳng an toàn: như sàn nhà, hoặc miếng đệm (nếu để trên giường – coi chừng bị té).
- Xoay lưng người đang bị co giật, để họ nằm nghiêng một bên – giúp dễ thở hơn.
- Kê một cái gối mềm dưới đầu, hoặc có gì dùng đó, như gấp cái mền nhỏ, áo khoác…
- Nhìn xung quanh xem có đồ vật cứng, nhọn, dễ bể, dễ cháy…gần bên hay không, nếu có, thu dọn hết những đồ vật này ra xa, để phòng ngừa chấn thương thêm cho bạn và người co giật.
- Xem trên người của người co giật có gì nguy hiểm không: tháo mắt kính ra, cởi/nới cà ra vát, khuy áo sơ mi, nếu có dây nhợ gì trên cổ, trên người, nên tháo ra đề phòng thắt, ngạt.
- Cố gắng theo dõi và ghi nhận những gì đang xảy ra (co giật một bên hay hai bên, tay hay chân hay cả hai, có trợn mắt, gồng người hay không, có bị tè ướt quần hay không…), để bạn có thể kể lại với bác sĩ, hoặc với người co giật sau này.
- Xem đồng hồ, tính thời gian cơn co giật (điều này rất quan trọng)
- Nếu cơn co giật kéo dài hơn 5 phút, gọi cấp cứu!
- Không nên làm
- Đây là những điều SAI mà bạn KHÔNG NÊN LÀM:
- Không ráng đè lên người co giật, hoặc cố gắng làm bất kì điều gì để dừng cơn co giật – vô ích
- Không cho bất kì vật gì, chất gì vào miệng người co giật, kể cả tay của bạn
- Không ráng hô hấp nhân tạo cho bệnh nhân – người đang co giật vẫn tự thở được.
- Không cho người co giật vào bồn tắm – có thể gây ngạt/ sặc nước thêm.
- Khi ngừng cơn co giật, bạn nên
- Ở lại theo dõi người bệnh cho đến khi họ tỉnh táo hoàn toàn.
- Khi người bệnh tỉnh táo, giúp họ ngồi lên ở một nơi an toàn, trấn an họ, và kể lại những gì bạn ghi nhận được cho họ biết
- Gọi người quen của người bệnh đến để đưa họ về nhà hoặc đi khám bệnh viện cho an toàn.
- Nếu sau khi ngưng co giật, người bệnh không tỉnh lại, hoặc nhìn thấy rất “bệnh”, nên gọi cấp cứu.
Tài liệu tham khảo:
- Bộ Y Tế 2019, Xử trí co giật
- Centers for Disease Control and Prevention 2020, Seizure First Aid.
